นายจำปา ศรีประจง

นายจำปา ศรีประจง - 2516

            

                 ค้นหาภาพเก่า ๆ ในอัลบั้มภาพคอมพิวเตอร์ พบภาพนี้เข้า ต้นฉบับภาพเลอะเลือน ถ่ายมาจากบ้าน คุณยาย ทุม หอมจันทร์ บ้านหนองกองเหนือ กำแพงเพชร เดิมยายทุมแกชื่อ น.ส.ทุม ศรีประจง เพิ่งมาใช้นามสกุลหอมจันทร์ตอนแต่งงานกับ ตามี หอมจันทร์ บ้านโนนสังมีลูกหลานตามมาอีกมากมาย ยายทุมคือลูกสาวคนเล็กของแก ส่วนลูกชายคนเล็กของตาทวดคนนี้ก็คือ นายขุนทอง ศรีประจง ถึงผมจะมีเมีย 2 คน แล้วก็ยังใช้สกุลเดิมอยู่ สรุปว่า เรามีพ่อคนเดียวกันนั่นเอง
                คุณตาแกเป็นคนบ้านแก ตำบลธัญญา อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ อาชีพหลักทำนาทำไร่ เป็นคนมีมนุษยสัมพันธุ์ดี เลยมีตำแหน่ง ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านอีกตำแหน่งหนึ่ง ท่านเป็นคนพูดจาโผงผาง แต่จริงใจไม่เอาเปรียบใคร คำสอนที่แกชอบสอนลูก ๆเสมอคือ “จะทำกิจใด ๆ ผิดใจโตแต่ให้ถืกใจเพิ่น” สำนวนอีสาน หมายความว่าอย่าเอาเปรียบคนอื่น ถึงคนอื่นจะได้เปรียบก็ให้เขาไป เวลาแบ่งพูดปลาที่ได้จากการล้อมซุ้ม ปลาเป็นลำเรือ คนกว่ายี่สิบคน แกเป็นคนกำกับดูแลการแบ่ง ให้คนอื่นหยิบเลือกก่อน กองสุดท้ายคือของแก ลูก ๆ แกทุกคนเป็นแบบนี้เสมอ
                 ผมเป็นลูกคนสุดท้องที่คุณตาแกรักมาก แต่ความรักที่แกมีให้ไม่ค่อยมีใครอิจฉาหรอก เพราะโดนดุมากกว่าคนอื่น เพราะชอบหนีเที่ยวประจำ พี่สาวพี่ชายตามตัวไม่ค่อยเจอ กลับมาบ้านแม่โอ๋ เตรียม ของกินไว้ให้เพียบ กินอิ่มแล้วก็หายไปอีก เด็กสมัยโน้น(2492)สี่ขวบ ชอบเล่นกันกลางบ้าน ลานวัด จนพ่อแม่่มาตามถึงเลิก การละเล่นหลายอย่างได้มาจากการเล่นกับเพื่อน ๆ ตอนไปเรียนที่มหาวิทยาลัย เล่าให้เพื่อน ๆ ฟัง เขางงว่าทำไมทางบ้านเขาไม่รู้จัก เช่น เล่นหมากหนอน ไม้หิงอี่ เต้นตาหัวกะโหลก ม้าหลังโปก หมากลี้ ไม้สั้นไม้ยาว เสือกินหมู หมากหาบ ฯลฯ
                อายุห้าขวบต้องเข้าโรงเรียน ตาทวดแกเห่อมาก ไปฝากครูชั้น ป. 1 ไว้ล่วงหน้า แก่ชื่อ ครูชู นิสัยเหมือนตาทวดคือ เสียงดัง ดุ แต่ใจดี แกมาที่บ้านบ่อย เพราะตาทวดขายเหล้าขาว แกจำชื่อพี่สาวพี่ชายได้ทุกคน เวลาแกมาบ้านจึงหลบหน้ากันหมด เว้นผม ชอบแอบมาดูเวลาแกดื่มแล้วเมา พูดคุยกันเอะอะ จำได้บ้างว่าให้เอาลูกคนเล็กไปฝาก ป.เตรียม 3 เดือน ก่อนเปิดเรียน จะช่วยให้เด็กอ่านหนังสือได้ ความจริงผมโดนสอนหนังสือทุกวัน ครูก็คือ ยายทุม นายบัวทอง สองคนนี่ทำตัวเป็นครู สอนวิธีใช้กระดาน ใช้ดินสอปูน ดินสอหิน กอไก่ ฮอนกฮูก เขียนได้ อ่านออก พอเขาเลิกเรียนก็ถามหาน้องชายตามมาสอน จนเราเองก็นึกสนุก เมื่อไปเรียนวันแรก ครูชู แกจำหน้าได้ เรียกออกมายืนหน้าชั้น ถือไม้เรียว ชี้ตามที่แกพาอ่าน แก อ่าน กอไก่ ก็ต้องชี้ให้ถูก ทำได้ครูชมว่าเก่ง ยิ่งชมยิ่งตัวลอย พักเที่ยงยังมายืนชี้กระดานพาเพื่อนอ่านเล่น ครูชูมาเห็นชอบมาก เวลาแกจะนอนก็เรียกเรามายืนหน้าชั้นพาเพื่อนอ่าน กูไม่ตื่นอย่าเลิกนะ จำได้ดีคำสั่งครู บางทีจนระฆังเลิกเรียนแกจึงตื่น ตอนเย็นแกแวะไปบ้าน พ่อเลี้ยงเหล้าทุกวัน สงสัยไปชมลูกชายให้พ่อฟัง ก็ไม่ผิดหวังหรอก เพราะลูกชายสอบได้ที่ 1 ทุกครั้งที่มีการสอบ สมัยนั้นมีสอบ เทอมต้น เทอมกลาง แล้วก็สอบไล่เทอมปลาย ครูชูแกได้กินเหล้าฟรีปีละสามหน ขึ้น ป. 1 จน ป. 4 ก็เป็นคนเอาข่าวมาดีบอก ตาทวดเลยติดนิสัยขี้เห่อลูกชายคนเล็ก พี่สาวพี่ชายก็พลอยเป็นไปด้วย ทำให้ผมเป็นน้องชายที่ทุกคนรักและเมตตา ไม่อยากให้ทำงานหนัก อยากให้ตั้งใจเรียน
          เมื่อไม่ได้ทำงานบ้านเหมือนพี่ ๆ เราก็สนุกเล่น แต่การเล่นเปลี่ยนไปกลายเป็นการเล่นหาจับสัตว์ ต้องฝึกทำธนู หน้าไม้ ทำบ่วง จิ้งจกตุ๊กแกโดนพวกเราล่าทุกวัน เบื่อมากก็เข้าป่า ล่ากบเขียดมาย่างแบ่งกันกิน เก่งขึ้นก็ล่า กะปอม แย้ งูสิง ตอนอยู่ ป. 3 ป.4 พี่ชายสอนวิชาวางเบ็ดปลา เบ็ดกบ วางแงบดักกบให้ด้วย นายดีหมื่น นายบัวทอง สองคนนี่พาไปวางเบ็ดประจำ นายดีหมื่น เป็นญาติลูกผู้พี่ นาติดกัน ไปด้วยกันบ่อย ก็เลยได้วิชาทำมาหากินพวกนี้ติดตัวมา ไว้มีเวลาจะเขียนเล่าให้อ่านเล่น
          เขียนวันนี้เพราะเห็นภาพตาทวดจำปา ศรีประจง แม้ท่านจะจากไปตั้งแต่ปี 2516 ผมเพิ่งบรรจุครูมัธยมครั้งแรก เพิ่งได้รับเงินเดือนสะสม หกเดือน คุณตาก็ป่วย ได้พาไปคลินิคที่จังหวัดเลย หมอบอกเป็นโรคชรา ให้ยามากิน มารู้ทีหลังว่าคนป่วยหนักมากแล้ว จากนั้นไม่นานแกก็จากไป รูปนี้ถ่ายก่อนแกเสียไม่นาน เสื้อสักหลาดสีดำก็คือเสื้อรางวัลนักกีฬาดีเด่น ตราที่กระเป๋า เขียนไว้ว่า “นักกีฬาสามารถ มรรยาทดี จังหวัดชัยภูมิ ปี 2503 เสื้อลูกชายคนเล็กแกได้มาเมื่อเรียน ม.6 โรงเรียนเกษตรกรรมชัยภูมิ ลูกชายบวชเมื่อปี 2510 แล้วไปสึก เมษายน2516 บรรจุเป็นครู 1 พฤษภาคม 2516 ตาทวดแกยึดเสื้อตัวนี้ใช้เป็นเสื้อกันหนาว แม้วันแกนอนในโลงศพ ลูกหลานเห็นว่าชอบมากก็เลยจับมาแต่งให้ คิดถึงตาทวดนะ ถึงไม่ได้อยู่ใกล้ชิด แต่พฤติกรรมที่กระผมทำ เชื่อได้เลยว่าทำให้ตาทวดมีความสุขใจ ยิ่งกว่าการตอบแทนด้วยสิ่งของ ยกตัวอย่าง การสอบได้ที่ 1 ตลอดเวลาที่เรียนระดับประถม สอบได้ที่ 1 ทุกปีที่เรียนระดับมัธยม บวชพระสอบได้ทุกปี นักธรรมตรี, โท, เอก, ปธ.2, ปธ. 3 และ ปธ. 4 สอบวิชาชุด พ.กศ. ใช้เวลา 2 ปี สอบวิชาชุด พ.ม. ใช้เวลา 1 ปี นี่คือตัวอย่าง ช่วงที่ตาทวดยังได้รู้ได้เห็นวีรกรรมของ ลูกชายคนเล็ก กระผมทบทวนดูเรื่องราวหนหลัง ไม่เสียใจที่เกิดเป็นลูกชายตาทวด ได้ทำแต่สิ่งที่ดี ไม่นอกรีตนอกรอย ขอความดีงามที่สะสมมาจงเป็นปัจจัยส่งผลให้คุณตาทวดไปสู่ภพภูมิที่ดีงาม สงบสุขสืบไป

                                                                       ขุนทอง ศรีประจง
                                                                         มิถุนายน  2559

นายขุนทอง ศรีประจง  นางทุม หอมจันทร์ และ น.ส.สาวิตรี ศรีประจง(ลูกสาวหล่าผมเอง)

รูปนี้ถ่ายอยู่บ้านหนองกองเหนือ เด้อ