.................ผมไม่ค่อยได้แต่งกาพย์สุรางค์คนาง เพราะจำแผนผังบังคับไม่ได้ซักที จะแต่งทีไรต้องกางแบแผนดู ดีที่จังหวะคำเป้นแบบ 2-2 ตลอดทุกวรรค วรรคหนึ่งใช้ 4 คำ 7 วรรค ครบ28 พอดี จะเขียนแนะนำนักเรียนแต่ง ผมก็ต้องท่อง กาพย์พระไชยสุริยามาอ้าง แบบแผน เอาบทนี้แล้วกัน
........................พระชวนนวลนอน.....เข็นใจไม้ขอน..........เหมือนหมอนแม่นา
ภูธรสอนมนต์....ให้บ่นภาวนา...........เย็นค่ำร่ำว่า..............กันป่าภัยพาล
.......................วันนั้นจันทร...............มีดารากร..................เป็นบริวาร
เห็นสิ้นดินฟ้า....ในป่าท่าธาร............มาลีคลี่บาน.............ใบช่ออรชร
กาพย์พระไชยสุริยา
ท่องจำได้แล้วก็เอามาวางใส่หน้ากระดาษ แบบนี้ จะได้มองเห็น สัมผัสได้ง่ายขึ้น
กาะย์สุรางคนางค์ บท หนึ่ง 28 คำ แบ่งเป็น 7 วรรค วรรคละ 4 คำ การอ่านแบบจังหวะ 2-2
ทุกวรรค จำนวนคำ คณะ จำง่ายดี
สัมผัสบังคับ ดูคำท้ายวรรคที่ 1 (นอน) ส่งไปคำท้ายวรรคที่ 2 (ขอน)(แบบเดียวกันนี้ดูวรรคที่ 5 กับวรรคที่ 6 ดูบทที่ 2 เหมือนกันเลย (นี่เองเหตุผลที่จัดวาง ให้วรรคที่ 1และวรรคที่ 5 ตรงกัน ทำให้
วรรคที่ 2 และ 6 ตรงกัน วรรค 3และ 7 ตรงกัน)
ต่อไปดูสัมผัสบังคับท้ายวรรคที่ 2 (ขอน) สังสัมผัสไปคำ ที่ 2 วรรค 3 (หมอน)
ดูบรรทัดล่าง วรรคที่ 6 กับวรรคที่ 7 ส่ง-รับเหมือนกันเลย การส่งสัมผัสคำท้ายวรรค ไปคำที่ 2 วรรค
ถัดไปแบบนี้ มีอีกคู่คือ ท้ายวรรคที่ 4 และคำที่ 2 วรรคที่ 5
หมายเหตุ แผนผังบังคับกาพย์สุรางคนางค์ ที่แตกต่างกันมีหลากหลาย แบบที่นำมาจากกาพย์ พระไชยสุริยา เห็นว่าเพราะมาก การใช้สัมผัสเลยมีเพิ่ม 2 แห่งคือ คำที่สองวรรคที่ 3 รับสมัสจากคำที่ 4 วรรคที่ 2
วรรคที่ 4 คำท้ายวรรคส่งสัมผัสคำที่ 2 วรรคที่ 5 และคำที่ 2 วรรคสุดท้ายรับสัมผัสคำท้ายวรรคที่ 6 สัมผัสที่เพิ่มนี้ ในหนังสือออื่น ๆ อาจว่างไว้ ไม่มีรับส่งสัมผัส
การจำแผนผังบังคับ จำเป็นสำหรับการแต่งร้อยกรองทุกชนิด ท่องบทแบบอย่างได้สะดวก
ที่จะวิเคราะห์ดูคณะแผนผังบังคับต่าง ๆ จากนั้นก็ลงมือแต่งตามแบบให้ถูกต้อง
การฝึกใช้คำตามแบบกาพย์สุรางคนางค์
ต่อคำปากเกล่า กลอนหัวเดียว โปรดดูดารใช้คำแบบนี้ ในแต่ละบท มีกี่แห่ง วรรคที่ 1 กับวรรคที่ 2 วรรคที่ 3 กับวรรคที่ 5และ 6 รวมใช้ 3 ครั้ง ดังนั้นฝึกกลอนหัวเดียวซัก 5 เสียง เสียงละ 10 กลุ่มคำ เช่น
หัวเดียวเสียง ไอ จดจำเอาไว้ เสียงนี้เสียงใคร จักกินอะไร เขาหลบอยู่ไหน
จะช้าอยู่ใย แลเห็นรถไฟ วิ่งเร็วทันใจ มาพวกเราไป จองที่เอาไว้ นั่งรวมกันไว
หัวเดียวเสียง อน ...ระวังตัวตน......อย่ามัวสับสน ยามนอนอย่ากรน อย่าเล่นซุกซน
ระวังขี้บ่น.......พูดจาวกวน.............มีแฟนหลายคน.........อย่ามัวเล่นกน.......ไม่ดีแต่ต้น
เดี๋ยวเข้าตาจน
หัวเดียวเสียน ออน จักลองแต่กลอน จดจำคดสอน ว่าเป็นตอนตอน มิต้องรีบร้อน
ค่อยคิดอักษร สัมผัสวรรคตอน งามแง่งามงอน สังสมสั่งสอน จำใจจำจร เจอคนมือบอน
แต่คำกลุ่มละ 4 คำ รับสัมผัสด้วยคำที่ 2 มีในบทกาพย์ถึง 3 แห่ง มาลองฝึกปากเปล่า ดู
มาเริ่มแต่งกาพย์ รับทราบครับผม เพื่อชมว่าเก่ง รีบเร่งอ่านดู คำครูให้อ่าน ขับขานคำกรอง
จะลองอ่านกาพย์ เคยทราบเอาไว้ พระไชยสุริยา ครูว่ามีแผน คือแปลนคำกาพย์ รับทราบมิวาง สุรางคนา ไปหามาไว้ จะได้เรียนรู้ ฯลฯ
เมือชำนาญการเสาะหาคำมาใช้ตามเกณฑ์ที่กำหนดให้แล้ว ต่อไปก็ลองแต่งกาพย์ตามแผนผัง
ดูก่อน. แล้วค่อย ๆ พัฒนาบ่อย ๆ ก็จะชำนาญเอง
อยากชวนนวลนั่ง..........ร้องเพลงให้ฟัง.............ระวังให้ดี
ฉันเสียงไม่เพราะ......แต่เหมาะวิถี..........ร้องเกี้ยวแบบนี้........ครูชี้เก่งเกิน
ฉันชอบหนูนัก.........ก็ใจมันรัก........ประจักษ์มิเขิน
ปิ้งย่างใช่ย่อย..........อร่อยเหลือเกิน..........หวานมันเคี้ยงเพลิน........ขอเชิญลองดู
ห่อหมกหยวกหอม....ลองชิมมาพร้อม........มิยอมคุณหนู
มาซิมมาลอง.........มัวมองอยากรู้........นั่งลงโฉมตรู..........คุณครูพาลอง
รสมันหอมหวาน..........หยิบกินสำราญ..........เบิกบานสนอง
สองห่อหมดไป...........ถูกใจทำนอง............อร่อยเรียกร้อง..........จับจองอีกครา ฯ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น